Búgin 17-oktyabr kúni Qaraqalpaqstan Respublikası pedagoglardı jańa metodikalarǵa úyretiw milliy orayınıń májilisler zalında ádebiyat izertlewshisi hám sınshı, filologiya ilimleriniń doktorı, Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan jazıwshılar awqamı aǵzası Perdebay Nurjanovtıń tuwılǵanına 60 jıl tolıw múnásibeti menen ótkerilgen ushırasıwǵa joqarı oqıw orınları hám pedagogikalıq oray professor-oqıtıwshıları, tıńlawshılar hám ǴXQ wákilleri qatnastı. Kesheni Pedagogikalıq oray direktorı B.Dilanov ashtı hám alıp bardı. Ilajda Qaraqalpaqstan jazıwshılar awqamı baslıǵı K.Karimov, professorlar Q.Járimbetov, Q.Orazımbetov, docent B.Genjemuratov, Qaraqalpaqstan xalıq jazıӯshısı A.Abdiev Perdebay Nurjanovtı 60 jasqa tolıw múnásibeti menen qızǵın qutlıqlap, ilimiy dóretiwshilik jolı haqqında keń túrde maǵlıwmat berdi. Ilajda Pedagogikalıq oraydıń «Tillerdi oqıtıw metodikası» kafedrası baslıǵı S.Matekeev «P.Nurjanovtıń ómiri hám ilimiy dóretiwshilik jolı», QMUdıń Qaraqalpaq ádebiyatı kafedrası docenti, f.i.k. A.Dosımbetova «P.Nurjanovtıń miynetinde erkin qosıq formasınıń izertleniӯi» degen temalarda bayanat jasap, onıń bilimlendiriw tarawında jemisli miynet etken ilimpazlardıń biri ekenligin, ol ilimiy jumıslar menen shuǵıllanıw menen birge, Respublikamızdıń ádebiy turmısına – Qaraqalpaqstan jazıwshılar awqamınıń ádebiyatımızdı rawajlandırıw boyınsha alıp barıp atırǵan jumıslarına belsene qatnasıp, ádebiyatımızdı keń xalıq jámiyetshiligi arasında úgit-násiyatlaw boyınsha Awqamnıń eń belsendi aǵzasına aylandı.
Ádebiy sınshı sıpatında házirgi ádebiy sınnıń rawajlanıwına belgili úles qosıp atırǵanlıǵın, onıń qálemine tiyisli hár qıylı ádebiy sın hám ilimiy janrdaǵı 250 ge shamalas maqalalardıń rus, ózbek, qaraqalpaq tillerinde jarıq kórgenligin aytıp ótti. P.Nurjanov Shımbay rayonı «Taza jol» awıl puqaralar jıyınına qaraslı «Qartjan» awılında 1963-jılı 25-martta tuwıldı. Ulıwma bilim beriw mektebin tamamlaǵannan soń (1980) Nókis mámleketlik universiteti filologiya fakultetiniń qaraqalpaq tili hám ádebiyatı bólimine oqıwǵa túsedi hám onı 1985-jılı «ayrıqsha» bahalar menen pitkeredi. Sol jıldan baslap P.Nurjanov Ózbekstan Respublikası Ilimler Akademiyası Qaraqalpaqstan bólimi N.Dáwqaraev atındaǵı til hám ádebiyat institutında miynet jolın baslaydı, kishi ilimiy xızmetker, úlken ilimiy xızmetker, ilimiy xatker lawazımlarında jumıs isleydi. 1985-1987-jılları áskeriy minnetin óteydi. 1988-1993-jılları Rossiya Ilimler Akademiyası M.Gorkiy atındaǵı Jáhán ádebiyatı ilim izertlew institutınıń dáslep stajyor-izertlewshisi, soń aspirantı boladı. Moskva qalasında jaylasqan bul institut bolajaq ilimpazdıń ómirinde áhmiyetli orın tutadı. P.Nurjanovtıń sol waqıtları usı institutta isleytuǵın belgili ádebiyatshı-ilimpazlar G.Lomidze, M.Parxomenko, N.S.Nadyarnıx, Kazbek Sultanov, Z.G.Osmanovalardıń, sonday-aq, M.Lomonosov atındaǵı Moskva mámleketlik universiteti professorı X.G.Koroǵlı hám taǵı basqalardıń lekciyaların tıńlawı, olar qatnasqan hám basqarǵan ilimiy seminar hám májilislerde bolıwı jas ilimpazdıń keleshek ilimiy xızmetiniń qáliplesiwine tiykar boldı. Atı atalǵan ilimiy izertlew institutında P.Nurjanov belgili ilimpaz Z.G.Osmanovanıń ilimiy basshılıǵı astında «T.Qayıpbergenovtıń «Qaraqalpaq dástanı» – qaraqalpaq ádebiyatında birinshi trilogiya» degen atamada kandidatlıq dissertaciya jumısı ústinde isleydi hám onı 1994-jılı filologiya ilimleriniń kandidatı dárejesin alıw ushın tabıslı jaqlaydı. Burınǵı Awqam, hátteki, shet ellerge de ádebiyattanıw boyınsha joqarı sapadaǵı ilimiy qánigeler tayarlaw boyınsha ataqlı dárgay bolǵan M.Gorkiy atındaǵı Jáhán ádebiyatı ilim izertlew institutınıń tolıq teoriyalıq kursın ótiwi yubilyardıń keleshektegi ilimiy turmısına baǵdarın belgilep berdi. Ilimiy dárejeli qánigege aylanǵan ol Respublikamızdıń pedagogikalıq hám ilimiy turmısına belsene qatnasa baslaydı. Dáslep N.Dáwqaraev atındaǵı Tariyx, til hám ádebiyat institutında hár qıylı ilimiy lawazımlarda miynet etedi. 1995-jıldan baslap Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik universitetinde assistent-oqıtıwshı, docent, professor wazıypasın atqarıwshı lawazımlarında islep kelmekte.
Ol jaslarǵa tálim-tárbiya beriw menen birge ilimiy jumıstı da qosıp alıp bardı. Usınıń nátiyjesinde «Qaraqalpaq romanı poetikası. Syujet hám kompoziciya. 1970-2000-jj.» temasındaǵı doktorlıq dissertaciyasın 2020-jılı tabıslı jaqlaydı. P.Nurjanov «Dáwir talabı hám kórkem ádebiyat» (1993), «Sveryaya s narodnoy pamyatyu» (1994), «Ǵárezsizlik dáwirindegi qaraqalpaq prozası» («XX ásir qaraqalpaq ádebiyatı» sabaǵı ushın qosımsha oqıw qollanbası) (2003), ulıwma bilim beriw mektepleri ushın «Oqıw kitabı» (2005), «Ádebiyat» (2008, 2013, 2018, 5-klass ushın sabaqlıq, basqa avtorlar menen birgelikte), «Házirgi qaraqalpaq romanı poetikası» (kompoziciyalıq hám janrlıq-stillik ózgeshelikleri) (2008), «Házirgi qaraqalpaq romanı» (syujet hám konflikt poetikası) (2009), «Ádebiyat hám ilim jolında» (2012), «Ǵárezsizlik dáwiri qaraqalpaq ádebiyatı» (2019, basqa avtorlar menen birgelikte), «Qaraqalpaq ádebiyattanıwı hám ádebiy sın tariyxı. Oqıw qollanba» (2021, basqa avtorlar menen birgelikte), “Qaraqalpaq ádebiyattanıw iliminiń kórnekli wákili» (2022), «Qaraqalpaq ádebiyattanıwı hám ádebiy sın tariyxı. Sabaqlıq-xrestomatiya» (2023 basqa avtorlar menen birgelikte) kitaplarınıń, sonday-aq, hár qıylı ilimiy, ádebiy-sın janrındaǵı kóplegen miynetlerdiń avtorı. P.Nurjanovtıń ádebiy miyrasımızdı, poeziya menen milliy prozamızdı izertlewge arnalǵan maqalaları Moskvadaǵı «Nasledie», «Sovremennıe gumanitarnıe issledovanie», Tashkenttegi «Jahon adabiyoti», «Sharq yulduzi», «Wzbek tili va adabiyoti», «Yoshlik», Nókistegi «ÓzRIAQB xabarshısı», «Ámiwdárya» jurnallarında, «Markaziy Osiyo madaniyati», «Pravda vostoka», «Wzbekiston adabiyoti va sanati», «Milliy tiklanish», «Erkin Qaraqalpaqstan», «Qaraqalpaqstan jasları» gazetalarında jarıq kórgen. Ol 1998-jıldan baslap Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan jazıwshılar awqamınıń aǵzası, Jazıwshılar Awqamı sıylıǵınıń laureatı bolǵan.
